Tajemnica Trójcy Świętej

Komentarze

1. o.Misjonarz napisał

   23/01/2021 o 12:45

   Trójca Święta – sfałszowany dogmat – Sobór w Nicei

   W IV wieku następuje dalszy rozwój poszukiwań teologicznych. W okresie tym pojawiają się w Kościele wielkie postaci: św. Atanazy z Aleksandrii, św. Hilary z Poitiers, św. Grzegorz z Nyssy, św. Bazyli z Cezarei i św. Ambroży z Mediolanu. Jest to także okres sporów teologicznych i herezji, przeciwko którym Kościół będzie musiał energicznie bronić nienaruszalności swych dogmatów.

   Punktem wyjścia herezji może być słuszne przekonanie, które uwypukla wprawdzie jakiś autentyczny aspekt Objawienia, ale tak go przeakcentowuje, wyrywa z kontekstu i nierównomiernie rozwija, iż zaczyna zagrażać prawdzie dogmatu. Ariusz chciał bronić w teologii trynitarnej pierwotności i wyższości Ojca. Tak więc Ojciec jest agennetos, nie zrodzony. Ale między imiesłowami czasowników gennao (zrodzić) i gignomai (urodzić się, stać się) nie ma wyraźnej różnicy. Ariusz, zafascynowany tym bardzo sztucznym związkiem między dwoma czasownikami o różnym znaczeniu, oświadczył, że Ojciec nie jest zrodzony i nigdy się nie stał — co jest twierdzeniem ortodoksyjnym. Jednocześnie zaczął głosić, że Syn jest nie tylko zrodzony — co jest słuszne — lecz także, iż stal się, to znaczy że nie istniał zawsze. Ten sam imiesłów (agennetos), który oznacza w rzeczywistości, iż Ojciec tym różni się od Syna, iż nie jest zrodzony, pozwolił Ariuszowi — dzięki pewnej zmianie sensu słów — na obniżenie wartości Syna i całkowite podporządkowanie Go Ojcu, czyniąc z Niego coś w rodzaju tworu Ojca, nawet jeśli został On stworzony przed wszystkimi czasami.
   Zresztą w Piśmie wyraźnie wskazano, że o czasach końca nikt nie wie – tylko Ojciec.
   „Niebo i ziemia przeminą, ale słowa moje nie przeminą. Lecz o dniu owym lub godzinie nikt nie wie, ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec”. (Mk 13, 24-32)
   Tak więc według Ariusza teologia trynitarna jest fałszywa, ponieważ Syn z ontologicznego punktu widzenia jest bytem niższym niż Ojciec, nie jest zatem w rzeczywistości bogiem.

   W roku 318 kapłan Ariusz popada w konflikt ze swym biskupem, Aleksandrem z Aleksandrii. Aleksander zwołuje około stu biskupów z Egiptu i Libii i ogłasza wspólnie z nimi potępienie błędów Ariusza oraz ekskomunikuje go. Niebawem jednak z inicjatywy biskupa Euzebiusza z Nikomedii synody w Bitynii i w Palestynie rehabilitują Ariusza. Biskup Jerozolimy Makary, biskupi Trypolisu i Antiochii popierają Aleksandra. Spór staje się bardzo gwałtowny. Konstantyn, zadowolony, że może umocnić swój autorytet w oczach Kościoła, zwołuje sobór powszechny, pierwszy w historii Kościoła, w Nicei, w pobliżu Nikomedii, w Azji Mniejszej.

   Jakie siły obecne były na soborze? Arianie, zgrupowani wokół Euzebiusza, ambitnego biskupa Nikomedii. Wokół Euzebiusza z Cezarei zebrała się grupa biskupów raczej nie podejrzanych o arianizm, lecz wrogich wszelkim innowacjom w słownictwie i formułach teologicznych, a także pragnących trzymać się ściśle tradycyjnego nauczania w kategoriach opartych na tekstach biblijnych. Rzecznikiem biskupów świadomych zagrożenia ariańskiego byl biskup Aleksandrii Aleksander oraz jego diakon i przyszły następca Atanazy.

   Wkrótce ukonstytuowała się silna większość, która potępiła arianizm. Sobór opracował nicejski symbol wiary (credo), zawierający sformułowania o kapitalnym znaczeniu: Syn jest „Bogiem z Boga, Światłością ze Światłości, zrodzonym, a nie stworzonym, współistotnym (po grecku: homoousios) Ojcu”. Tak jak Ojciec, tak i Syn ma charakter boski.
   Przyjęcie przez sobór owego greckiego słowa napotkało pewien opór i upowszechniało się stopniowo. W historii chrześcijaństwa i teologii chrześcijańskiej sobór jest ważnym wydarzeniem, a z politycznego punktu widzenia duże znaczenie ma fakt, iż jest pierwszym soborem zwołanym przez cesarza. Następcy Konstantyna będą umieli wyciągnąć wnioski z tej lekcji.
   cdn

   Odpowiedz